Bosna soykırımını inkar eden Avusturyalı yazar Peter Handke kimdir?

Bosna’daki soykırımı inkar eden Avusturyalı yazar Peter Handke’nin Nobel Edebiyat Ödülü’ne layık görülmesi uluslararası kamuoyunda büyük tepkiyle karşılandı.

Boşnak ve Arnavut kurban yakınları, Bosna Hersek ve Kosova’da protestolar düzenlerken, tanınmış birçok gazeteci, aktivist ve akademisyen söz konusu ‘hatadan’ dönülmesi ve ödülün Handke’ye verilmesinden vazgeçilmesini talep etti.

Ünlü gazeteci ve foto muhabirleri de o döneme ait görsel ve mesajları “Bosna Savaş Muhabirleri” (#BosniaWarJournalists) etiketiyle Twitter üzerinden paylaşarak Handke’ye ödül verilmesini protesto etti.

Peki, Lahey’deki uluslararası ceza mahkemesinde soykırım ve savaş suçlarından yargılanması devam ederken cezaevinde ölen eski Sırp lider Slobodan Milosevic’e hayranlığı ile tanınan Peter Handke kimdir?

1942 doğumlu Avusturyalı Handke, Alman literatürünün önde gelen yazarlarından biri olarak kabul ediliyor. Bekar bir annenin çocuğu Peter, annesinini Alman bir askerle hamileliği sırasında evlenmesi ile Handke soyadında doğuyor.

Üvey babasının alkol sorunu, yatılı okullarda geçirdiği yıllar yazarın hatırlamayı istemediği zamanlar.

‘Belgrad’a NATO bombardımanı yeni bir Auschwitz’

40’tan fazla romana, 15’ten fazla tiyatro piyesine ve birçok denemeye imza atmış Handke, lirik ve şiirsel anlatımı ile dikkat çeken bir yazar. Metinlerinde hem içerik hem de form olarak provoke etmeyi sevmesi Yugoslavya’daki katliamda takındığı tavırda da devam ediyor.

Handke, Srebrenitsa katliamından sadece birkaç ay sonra, 1995 sonbaharında Sırbistan’a gidiyor ve büyük tepki çekecek ‘Drina, Morava, Save ve Tuna’ya kış yolculuğu’ adlı kitabında oradaki izlenimlerini kaleme alıyor.

1999’da Almanya’nın prestijli literatür ödüllerinden Büchner’i reddediyor ve Belgrad’a NATO bombardımanını protesto ederek askeri müdahaleyi yeni bir “Auschwitz”e benzetiyor.

7 yıl sonra ise Lahey’deki uluslararası ceza mahkemesinde soykırım ve savaş suçlarından yargılanması devam ederken cezaevinde ölen eski Sırp lider Slobodan Milosevic’in cenazesine katılarak tepkilerin odağı oldu.

Bu tepkileri gözardı eden Handke, Kosova’daki savaş sırasında yayımlanan bir makalesinde de “Sırpları destekliyorsanız, ayağa kalkın.” demiş, Saraybosna’daki Müslüman Boşnakların “kendi kendilerini öldürdüklerini ve suçu Sırplara attıklarını” öne sürmüştü.

Sırpların Srebrenitsa’da soykırım yaptığına asla inanmadığını belirten Avusturyalı yazar, Milosevic lehine tanıklık etmek için girişimlerde bulunmuştu.

Handke Nobel’i protestolar eşliğinde aldı

İsveç Akademisi’nin, Birleşmiş Milletler Uluslararası Lahey Savaş Suçları Mahkemesi’nin suçlu bulduğu eski Yugoslavya Devlet Başkanı Slobodan Miloşeviç’i destekleyen ifadelerde bulunan ve cenazesine katılan yazar Peter Handke, 2019 Nobel Edebiyat Ödülü’nü İsveç’te protestolar eşliğinde aldı.

İsveç’in başkenti Stockholm’de düzenlenen 2019 Nobel Ödülleri töreninde fizik, kimya, tıp, ekonomi ve edebiyat dallarındaki ödüller İsveç Kralı 16. Carl Gustav tarafından sahiplerine verildi. Nobel Akademisi Handke’ye ödülü verirken onu “İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra Avrupa’daki en etkili yazarlardan biri” olarak tanımladı.

Ödül tartışma yarattı

Törene Handke’ye tepki olarak Türkiye, Bosna, Arnavutluk, Kosova, Afganistan, Kuzey Makedonya ve Hırvatistan katılmama kararı almıştı. Bir akademi üyesi de ödülü boykot etti.

Handke Stockholm Konser Evi’nde ödül alırken, şehrin iki farklı noktasında toplanan yüzlerce kişi, Bosna soykırımını inkar eden ve eski Sırp lider Miloşeviç’e hayran olduğunu açıklayan Handke’nin ödül almasını protesto etti. Bina dışında da pankart açanlar oldu.

Kosova Dışişleri Bakanı Behçet Pacolli Handke’nin almış olduğu ödülün kabul edilemez olduğunu, bu yüzden Kosova Cumhuriyeti’nin bu etkinliği protesto ederek katılmadığını belirtti.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Ankara’da Bilkent Üniversitesi’nde yaptığı açıklamada, Nobel Edebiyat Ödülü’nün Avusturyalı yazar Handke’ye verilmesini eleştirerek “Nobel kendisini tüketmiştir, Nobel siyasi, tamamıyla ideolojik davranan bir kuruluş konumundadır. Böyle bir katili ödüllendirmek aslında zulüm ile ortak hareket etmektedir” demişti./DW Türkçe/Euronews

© Bild:virgül