Kültür nedir?

Kültüre ilişkin çeşitli yaklaşımlar ve çok sayıda farklı tanım vardır. 

Parekh’in (2000) kültür tanımı: “Kültür, tarih içerisinde yaratılan bir anlam ve önem sistemi, ya da başka bir deyişle bir grup insanın bireysel ve toplu yaklaşımlarını anlamada, düzenlemede ve yapılandırmada kullandıkları bir inançlar ve adetler sistemidir.

Bir diğer deyişle: “Tarihsel ve toplumsal gelişme süreci içinde yaratılan her türlü değerlerle bunları kullanmada, sonraki kuşaklara iletmede kullanılan, insanın doğal ve toplumsal çevresine egemenliğinin ölçüsünü gösteren araçların tümü.”

Kültür Kavramının Tarihsel Gelişimi

18. yüzyıla kadar kültür teriminin çoğunlukla tarımla ilgili olduğu, toprağı ıslah etme ve ürün
yetiştirme/ekme gibi anlamlara geldiği görülür. Diğer bir deyişle, bu döneme kadar kültürün, topluma dair kullanımı yaygın değildir.

Kavram, çoğunlukla tarımsal etkinliklere yönelik olarak ve yetiştirme, işleme, terbiye etme (ya da dinsel tapınma) anlamında kullanılmıştır.

On yedinci yüzyıl sonunda toplumsal yaşamdaki değişimlerle birlikte kültür teriminin anlam ve içeriği değiştirmeye başlamıştır.

Aydınlanma düşünürlerinin, tıpkı bitkiler ve toprak gibi insanların ve toplumların da biçimlendirilip yönlendirilebileceğini ve yönlendirilmesi gerektiği fikrine sahip olmalarından dolayı kültür terimi “insan zihninin etkin olarak geliştirilmesi” anlamını kazanmıştır.

18. yüzyıl itibariyle kültürün büründüğü bu anlam evreni, günümüze kadar kültürün merkezi anlam katmanlarından birini kültürün klasik, estetik tanımını ya da yüksek kültür olarak kültürü oluşturmuştur. Yine bu dönemde antropolojinin gelişmesiyle belirli bir halkın “bütün yaşam biçimi” anlamında yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır.

Kültür Çeşitleri

Alt Kültür

Sosyolojide alt kültür kavramı genellikle bir toplumda azınlıkta olan grupların değer, tutum, inanç ve yaşam tarzına işaret etmek için kullanılır.

Karşı Kültür

Karşı kültür, egemen kültürel değerlere karşı gelen grupların yaşam biçimlerine işaret etmek
üzere kullanılır.

Kitle Kültürü

Kitle kültürü, yine geniş halk kesimlerinin tükettiği kültüre karşılık gelse de halk kültüründen
oldukça farklıdır. Çünkü halkın, yani insanların kendilerinin ürettikleri bir kültürü değil,
aksine kitleler için kitlesel bir şekilde ve kültür endüstrisi tarafından ticari kaygılarla üretilen
ama kitlesel düzeyde tüketilen kültür için kullanılan bir terimdir.

Folk Kültür ya da Halk Kültürü

Folk kültür veya halk kültürü özellikle endüstri öncesi toplumlardaki geniş halk kesimlerinin
gündelik kültürüne işaret eder. Bugün genel olarak kültürel olarak türdeş bir topluluk içinde
genellikle anonim olarak üretilen ve nesilden nesile sözlü olarak aktarılan kültür anlamında
kullanılmaktadır. Halkın yaşamını ve deneyimlerini doğrudan yansıtan halk türküleri ya da halk hikâyeleri halk kültürünün en tipik örnekleridir.

Yüksek Kültür

Yüksek kültür insan yaratıcılığının estetik mükemmellik ile özdeş olan en üst düzey
örneklerine işaret eder. Çeşitli sanat biçimleri, edebiyat, klasik müzik, opera yüksek kültüre
örnekler olarak sıralanabilir. Bir toplumun ya da medeniyetin estetik olarak en güzel ya da
muhteşem ürünlerine yüksek kültür olarak nitelendirilir.

Popüler Kültür

Popüler kültürün genellikle kitle kültürüyle eş anlamlı sözcükler gibi kullanıldığı görülür.
Popüler kültür ile kitle kültürünün benzediği noktalar olsa da popüler kültür ve kitle kültürünü eş anlamlı terimler olarak görmek sakıncalıdır. Çünkü kitle kültürü kavramı büyük ölçüde kitle toplumu paradigmasıyla bir arada kullanılan bir kavramdır. Popüler kültür de büyük ölçüde kültür endüstrisi ürünlerinden oluşur. Bu anlamda, geniş halk kesimlerinin tüketimi için üretilen ve yaygın olarak tüketilen bir kültürdür. Kısaca, toplumda büyük çoğunluklar tarafından beğenilen, tercih edilen kültürdür. Günümüzde kültür endüstrisi hem niteliksel hem de niceliksel olarak olağanüstü büyümüştür.

Genel Kültür Nedir?

Genel kültür deyince genelde bilgi yarışmalarında kimsenin bilmediği soruları cevaplayan kişiler aklıma gelir. Genel kültür bilgilerini bir çok yerde parça parça duymuşsunuzdur. Arkadaş ortamında biri bu tarz bir bilgi ile geldiğinde “waooww” demek yerine cool bir şekilde “ben onu biliyordum” diyerek, kendi genel kültür seviyenizi belirleyebilirsiniz. Bilgi hazinenizi geliştirip istediğiniz gibi kullanabilirsiniz.
 

Genel Kültür bilmek değil, bildiğini aynı zamanda yaşamaktır. Kültür ise, bir yaşayış tarzıdır. Aslında kültür tam olarak bilgi sayılmaz. Çünkü çevreden edinilmiş bir hayat tarzıdır. Yaşayış biçimi ve biçimlerinden haberdar olmak genel kültürün temel esasıdır. Futbol, magazin, hatta kavga bile bir kültürdür ama bunlara bilgi diyemeyiz. Bunlardan haberdar olmak kültürdür.
 

Bir toplumun tarihsel süreç içinde ürettiği ve kuşaktan kuşağa aktardığı her türlü maddi ve manevi özelliklerin bütününe kültür denir.
Kültür, bir toplumun kimliğini oluşturur, onu diğer toplumlardan farklı kılar. Kültür, toplumun yaşayış ve düşünüş tarzıdır..
Kültür, genel olarak iki öğeden oluşur.

a) Maddi kültür öğeleri: binalar, her türlü araç-gereç, giysiler vb.

b) Manevi kültür öğeleri: inançlar, gelenekler, normlar, düşünce biçimleri vb.

• Kültürün maddi ve manevi öğeleri arasında sürekli bir etkileşim vardır. birinde meydana gelen bir değişim diğerini de etkiler.

• Kültür, toplumun doğal çevresinden yani coğrafi koşullardan etkilenir. örneğin, dağlık bölgelerde yaşayan toplumların kültürüyle verimli ovalarda yaşayan toplumların kültürü birbirinden farklıdır.

Kültürün Özellikleri

• Kültür görelidir. Yani her toplumun kendine özgü kültürü vardır.
• Kültür tarihseldir. Yani geçmişten günümüze süregelmektedir.
• Kültür insan eseridir. İnsanlar hem kültürü oluştururlar hem de kültürden etkilenirler.
• Kültür durağan değildir. Zaman içinde değişir. Maddi öğeler daha hızlı değişir. Ayrıca her toplumda kültürel değişim hızı birbirinden farklıdır.

Kültürün İşleyişleri

• Birey davranışlarını yönlendirerek toplumsal düzeni sağlar
• Topluma kimlik kazandırır. toplumu diğer toplumlardan farklı kılar
• Toplumsal dayanışma ve birlik duygusu verir. “biz bilinci”
• Toplumsal kişiliğin oluşmasını sağlar. “sosyalleşme”. |DerVirgül 

Kaynaklar : 1. Gökalp E. T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2551 Açıköğretim Fakültesi Yayını No: 1521 Sosyolojiye Giriş. (Ed.) Nadir Sugur Web-Ofset Eskişehir Mayıs 2013, s: 99-106./ gelisenbeyin.net