AB vatandaşı olmayanlara oy kullanma hakkı mı verilecek?

Avrupa’nın pek çok ülkesinde oy kullanma hakkı tartışma konusu olmuş durumda: Avusturya’da, vatandaşlığı olmayan sakinlere ekim ayında yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerinde oy kullanma imkânı verilmesi konuşuluyor. Fransa Ulusal Meclisi, AB vatandaşı olmayanlara da yerel düzeyde oy kullanma hakkı verilmesi önerisini tartışıyor. Estonya’da ise oy kullanma hakkının kısıtlanması söz konusu.

Karar vericileri birlikte belirlemeliyiz

Der Standart, Avusturya seçim yasasının büyük bir revizyona ihtiyacı olduğu görüşünde:

“Bu ülkede giderek daha fazla insan … temel bir siyasi haktan mahrum bırakılıyor. Bundan etkilenenlere genellikle, illa oy kullanmak istiyorlarsa vatandaşlık alabilecekleri söyleniyor. Bu alaycı bir tavır: Ülkenin vatandaşlık yasası, en kısıtlayıcı ve en katılarından biri. Ancak insanlar daha hareketli, toplum daha çeşitli hale geldi. … Birisi burada uzun bir süredir yaşıyorsa, siyasetin her alanında kendisi hakkındaki kararların kimin vereceği konusunda da söz sahibi olmalıdır.”

Oy kullanma hakkı o kadar kolay verilmemeli

Heute gazetesi web sürümünün yazı işleri müdürü Clemens Oistric, değişikliğe gerek olmadığını düşünüyor:

“Oy hakkı ve vatandaşlığımız, nüfus müdürlüğünün yolunu bulabilen herkese verilemeyecek kadar değerlidir. Kırmızı-beyaz-kırmızı pasaportun edinilmesi haklı olarak net koşullara bağlanmıştır. Örneğin temiz bir sabıka kaydı, yeterli Almanca bilgisi, geçim güvencesi ve aşırılık yanlısı ya da terörist gruplarla yakın ilişkilerin bulunmaması gibi. … Avusturya bu konuda yalnız da değil. Yeni Zelanda, Kanada, ABD, İsviçre gibi tüm yerleşik demokrasiler, istisnasız kısıtlayıcı düzenlemelere sahip.”

Olgunlaşmamış bir öneri

Macron’un Renaissance partisinden Sacha Houlié, yerel seçimlerde AB vatandaşı olmayanlara oy hakkı tanınması için Fransa Ulusal Meclisi’ne bir yasa tasarısı sundu. L’Opinion şaşkın:

“Sacha Houlié’ye göre, yabancılara oy hakkı tanınması Fransa’nın ‘entegrasyon modelini zenginleştirebilir’. Bu savunulabilir, ancak son Avrupa Parlamentosu seçimleri ile yerel seçimlerde olduğu gibi hiçbir ulusal liste oluşturulmadığından da emin olunmalı. Ayrıca ‘iki yabancı kategorisi arasındaki ayrımcılığa’ da son vermek isteniyor: AB vatandaşları ve AB vatandaşı olmayanlar. … Açıkça Avrupa yanlısı olan bir partinin üyesinin, önceden üzerinde tartışılmadan bu ayrımı ortadan kaldırmak istemesi tuhaf.”

Zaman değişti

Öte yandan Estonya’da, AB vatandaşı olmayanların oy hakkının kaldırılmasına yönelik bir tartışma yürüyor. Anayasa hukukçusu Paloma Krõõt Tupay, Postimees’de şartlara değiniyor:

“Durum değişti, Rus pasaportlu ya da vatansız Estonya sakinlerinin sayısı önemli ölçüde azaldı. Anayasa’nın bireylere sağladığı hak ve özgürlükler, bizzat Anayasa’nın öngördüğünden daha dar bir çerçevede yorumlanmamalı. … Bu yüzden de Estonya hukukunda yapılacak bu değişiklik, Anayasa’da da bir değişikliğe gidilmesini gerektirecektir. Bu yasak ve kötü değil, yalnızca karmaşık bir durum.”