Graz Üniversitesi, Müge Anlı ve benzeri programlara olan ilgiyi inceledi

True-Crime [Gerçek suç] dizileri ve belgeselleri neden bu kadar büyüleyici? Graz Üniversitesi’nden psikolog Corinna Perchtold-Stefan, bu soruya bir araştırma projesi kapsamında yanıt aradı.

“Editörün notu: Daha anlaşılması açısında örnek verecek olursak; Türkiye’de izlenme rekoru kıran Müge Anlı ve benzeri programlar, True-Crime türüne olan ilginin Türkiye’deki yansıması olarak görülebilir.”

Özellikle kadınlar, gerçek suç vakalarından etkileniyor ve haftada ortalama yedi saatlerini bu tür içeriklere ayırıyor. Diziler, belgeseller ve podcast’ler aracılığıyla gerçek suçları konu alan içerikler büyük bir hayran kitlesine sahip. Bu tür yapımların neden ilgi çektiği sorusuna, yürütülen araştırmayla açıklık getirilmeye çalışılıyor.

Özellikle Kadınlar True Crime Hayranı

Bu araştırma sonucu aslında yeni değil; ancak, önceki Anglo-Amerikan çalışmalarını doğrular nitelikte. Graz Üniversitesi’ndeki psikologlar, daha fazla bilgi edinmek amacıyla yaklaşık 600 kişiyle çevrim içi bir anket düzenledi. Katılımcılara, gerçek suç olaylarıyla neden ilgilendikleri soruldu.

Kadınlar Haftada Yedi, Erkekler Dört Saat İzliyor

Kadın katılımcılar, haftada yaklaşık yedi saat True-Crime içerikleri tüketirken, erkeklerde bu süre dört saat civarında kaldı. Araştırma lideri Perchtold-Stefan şu verileri paylaştı: “Katılımcıların yüzde 75’i, korkunç suçların arkasındaki psikolojiyi anlamak istediklerini belirtti. Yüzde 30’u genel bir merak duyduğunu söylerken, yüzde 28’i ise adalet sistemi, polis çalışmaları ve suç soruşturmalarına duydukları ilgiyi neden olarak gösterdi.”

Bu bulgular, True-Crime tüketiminin belirsizlikleri ortadan kaldırma ihtiyacıyla bağlantılı olduğunu gösteriyor. Perchtold-Stefan’a göre: “İnsanlar suçlarla yüzleşerek onları anlamaya çalışıyor. Bu da tehlikeyi daha somut ve böylece daha katlanılabilir hale getiriyor. True-Crime izlemek, tehditleri tanıma hissi vererek günlük hayatta daha hazırlıklı olunduğu duygusunu yaratıyor.”

MR Taramalarıyla Beyin Aktiviteleri İncelendi

Araştırma kapsamında, 130 True-Crime hayranının beyin aktiviteleri Manyetik Rezonans (MR) taramalarıyla incelendi. Perchtold-Stefan şu açıklamayı yaptı: “Gördük ki, bu kişilerde özellikle öğrenme, keşfetme ve anlama isteğiyle bağlantılı beyin bölgeleri çok daha fazla etkileşim halinde. Aynı zamanda, adalet duygusu, ahlaki muhakeme, empati ve yaratıcı duygu düzenleme ile ilgili bölgelerde de güçlü bağlantılar tespit ettik.”

Yaratıcı duygu düzenleme, kişinin duygusal durumlarını kontrol edebilme yetisini ifade ediyor.

Yeni Araştırmalar Planlanıyor

Perchtold-Stefan, “True-Crime hayranları, günlük hayatta korku ve stresle başa çıkmada daha yüksek bir yetkinlik sergiliyor. Bu, suç olaylarıyla oyunlaştırılmış bir şekilde meşgul olmanın bir tür antrenman etkisi yaratabileceğine işaret ediyor” diyor. Ancak, bu hipotezin doğrulanması için daha fazla araştırmaya ihtiyaç var.

Araştırmacılar, uzun vadeli bir çalışma yapmayı hedefliyor. Perchtold-Stefan: “Gelecek araştırmalarda, zaman içinde güvenlik algısı, saldırganlık ve duygusal başa çıkma yöntemlerinin nasıl geliştiğini incelemek istiyoruz.”

“Horror als kreative Emotionsregulation” [Korku, Yaratıcı Duygu Düzenleme Aracı Olarak] adlı proje, True-Crime tüketimine dair şimdiye kadar yapılmış en kapsamlı ampirik çalışma olma özelliğini taşıyor. Çalışma, Steiermark eyaletinin “Alışılmışın Dışında Araştırmalar” programı kapsamında finanse edildi.

True-Crime türüne olan ilginin Türkiye’deki yansıması | Müge Anlı

Türkiye’de izlenme rekoru kıran Müge Anlı ve benzeri programlar, True-Crime türüne olan ilginin Türkiye’deki yansıması olarak görülebilir. İzleyiciler, bu tür programlara farklı sebeplerle yöneliyor:

Gerçek Suç Vakalarına Olan Merak

İnsanlar doğası gereği bilinmeyene ve gizemli olaylara ilgi duyar. Cinayet, kayıp, dolandırıcılık gibi vakaların araştırılması, izleyicinin olay örgüsünü takip etmesini ve çözüm sürecini deneyimlemesini sağlar.

Adalet Duygusu ve Çözüm Süreci

Müge Anlı, faili meçhul olayları aydınlatarak birçok vakayı çözüyor. İnsanlar, adaletin yerini bulmasını izlerken tatmin duygusu yaşıyor. “Kötüler cezasını bulmalı” düşüncesi, programın çekiciliğini artırıyor.

Toplumsal Güvenlik ve Bilinçlenme

Dolandırıcılık, aile içi şiddet, çocuk kaçırma gibi konular işlendiğinde, izleyiciler bu tür durumlara karşı farkındalık kazanıyor. Kendi hayatlarında nasıl önlem alabileceklerini öğreniyorlar.

Duygusal Bağ Kurma ve Empati

Müge Anlı, olaylara duygu yüklü bir şekilde yaklaşıyor. Programdaki mağdur yakınlarıyla kurulan bağ, izleyicide güçlü bir empati oluşturuyor. İnsanlar, onların acısını paylaşarak kendilerini olaya dahil hissediyor.

Canlı Yayında Gerçek Zamanlı Gelişmeler

Programda olaylar canlı yayında gelişiyor, anlık itiraflar veya şok edici gelişmeler yaşanabiliyor. Bu da dizilerden farklı olarak daha sürükleyici bir deneyim sunuyor.

Dramatik ve Eğlence Unsuru

Bazı izleyiciler için program, gündüz kuşağında hem bir dram hem de bir eğlence kaynağı oluyor. Şüpheli tavırlar, beklenmedik çıkışlar, stüdyo içindeki yüzleşmeler, izleyiciye sürükleyici bir hikâye sunuyor.

Tüm bu faktörler birleştiğinde, Müge Anlı gibi programlar Türkiye’de True-Crime içeriklerinin popüler olmasının temel taşlarından biri haline geliyor.| ©DerVirgül