Macaristan’daki muhalefetin seçim yenilgisi Türkiye’de muhaliflerin moralini bozdu

Macaristan, Türkiye’nin tarihsel olarak ilişkileri bulunan bir Orta Avrupa ülkesi.

Kimi muhalif isimler, bir süreden beri bu ülke ile Türkiye arasında benzerlikler kuruyordu.

Gerekçe olarak “otoriter” olduğunu öne sürdükleri Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan gibi Macaristan Başbakanı Victor Orban’ın da benzer olduğu ve ülkesini bu şekilde yönettiği iddiasıydı.

Bu iddiaların da etkisiyle tıpkı Millet İttifakı gibi farklı görüşlerdeki 6 muhalefet partisinin Macaristan’da ittifak oluşturarak seçimlere girmesi ilgiyle izlendi.

Ancak Macaristan’da geçen pazar günü yapılan genel seçimlerde muhalefetin umduğu gerçekleşmedi.

12 yıldır iktidarda olan Viktor Orban, 6 muhalefet partisinin ortak adayına karşı zafer kazandı.

Orban’ın adayı olduğu iktidardaki FİDESZ-Hristiyan Demokrat İttifakı 199 sandalyeli parlamentoda 135 milletvekiliyle temsil edilecek. 

6 muhalefet partisinin toplamda aldığı oy, 2018’de tek tek girdikleri seçimlerde aldıkların toplam oyun bile altında kaldı.

Türkiye’de de ses getirdi

Macaristan’daki bu sonuç, ‘Türkiye’deki muhalif çevrelerde bir endişeye yol açtı’ denilse yanlış olmaz.

Özellikle sosyal medyada yapılan kimi yorumlarda ittifak kurmanın tek başına yeterli olmadığı, lider figürünün halen belirleyici olduğu ifade edildi.

Erdoğan’ın da son anketlerdeki yükselişine dikkat çekilerek Millet İttifakı’nın “En ideal cumhurbaşkanı adayı” belirlemek yerine “Seçimi kazanması en muhtemel adaya” yoğunlaşması gerektiği yorumları yapıldı.

Macaristan seçimleri sadece sosyal medyada değil siyasette de yeni polemiklerin kapısını açtı.

Macaristan seçimleri sonrası Özdağ’dan Mansur Yavaş çıkışı

Zafer Partisi Ümit Özdağ’ın Ankara Büyükşehir Belediye Başkanları Mansur Yavaş’ın cumhurbaşkanı adayı gösterilmesini talep etmesi gündemde ses getirdi.

Ayrıca Cumhurbaşkanı Erdoğan, Macaristan’ı örnek göstererek altı partiden oluşan Millet İttifakı’nı eleştirdi.

Kılıçdaroğlu: Türkiye ile Macaristan arasında 6 rakamı dışında ortak yön yok

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’ndan bu tartışmalara cevap gazeteci Fikret Bila’ya yaptığı açıklamalarla geldi.

Kılıçdaroğlu, Bila’nın Macaristan seçimlerinin ve Türkiye’deki durumun karşılaştırılmasına dair sorusu üzerine iki ülkenin ekonomik koşullarının birbirlerinden çok farklı olduğunu söyleyip buna dair rakamlarla örnekler verdikten sonra şöyle dedi:

Türkiye ile Macaristan arasında ‘6’ rakamı dışında ortak bir yön yok. Bu nedenle böyle bir karşılaştırma yapıp ‘Türkiye’de seçimleri iktidar kazanır’ gibi bir çıkarımda bulunmanın gerçeklerle bir ilgisi yok. Macaristan’da ağır bir ekonomik kriz yok. Türkiye’de çok ağır bir kriz var. Macaristan’a bakıp boşuna heveslenmesinler. Bu iktidarı önümüzdeki seçimde göndereceğiz.

Macaristan seçimleri Millet İttifakı’nın lider arayışını etkiler mi?

Macaristan ile Türkiye arasında benzerlik kurmak doğru mu?

Macaristan seçimleri ve Erdoğan’ın oylarını koruması Millet İttifakı’na lider arayışlarında değişime yol açar mı?

“Muhalefet örnek olacak dediği Macaristan’la başına iş aldı”

Genar Araştırma Şirketi Başkanı İhsan Aktaş, muhalefetin sürekli Türkiye ile Macaristan arasında benzerlik kurarak kendi başını belaya soktuğunu düşünüyor.

Özellikle de kriz dönemlerinde güçlü liderlerin çok önem kazandığını savunan Aktaş, “Bizim muhalefetin çölde her gördüğü serabı su sanması olayı var” dedi.

“Malum Orban meselesiyle başlarına iş açtılar” diyen Aktaş, “Dediler ki orada otokratik bir lider var, geçmişte kendi yaptıklarına bakmadan Türkiye’de de bir otokratik lider var. Oradaki kaybedecek. Dolayısıyla bize de örnek olacak. Şimdi örnek olacak dedikleri şey başlarına bela oldu. Dolayısıyla siyasi gerçeklikten uzaklaşmamak lazım. Siyaset çok romantizm kaldırmaz. Muhalefetin bu tür heves ve hamleleri biraz gerçek dışı kalıyor. Macaristan meselesine böyle bakıyorum. Durduk yerde kendi başlarına iş aldılar” diye konuştu. 

“Anketlerde Erdoğan’ın yükseldiğini görürlerse kim iyi cumhurbaşkanlığı yapar değil, kim kazanıra yönelebilirler”

Avrasya Araştırma Şirketi Sahibi Kemal Özkiraz’a öncelikli olarak “Gerek Macaristan’daki seçim sonucu gerekse ekonomik sıkıntılara karşın Erdoğan’ın oylarında kayda değer düşüş olmaması hatta son anketlere göre toparlanması lider düzeyinde olmasa bile muhalif kesimlerde ‘ideal cumhurbaşkanı adayından ziyade, kazanabilecek aday arayışını artırır mı?” diye sorduk.

Özkiraz, bu soruya bu tür söylemlerin yoğunlaşabileceğini söyleyerek şöyle yanıt verdi:

Öncesinde insanlar ‘kim daha iyi cumhurbaşkanlığı yapar’ı tartışıyor idi. Kemal Kılıçdaroğlu şimdi orada çok öne çıkmıştı. Ancak şimdi olmasa bile sonraki süreçlerde de muhalif insanlar anketlerde Tayyip Erdoğan’ın yükseldiğini görürse bu sefer kim kazanabilir kısmına yönelirler tabii. Böyle bir ihtimal var. Ama Erdoğan’ı üst üste üç dört ay aynı oranlarda görmeden bunu söylemek için erken.

“Macaristan’daki sonucu burada da AK Parti kazanır diye yorumlamak doğru değil”

Özkiraz, buna karşın Macaristan ile Türkiye arasında benzerlik kurulmasının tam komedi olduğunu ifade ederek şunları söyledi:

Macaristan’ın hiçbir yönü Türkiye’ye benzemiyor. Macaristan, Avrupa’nın en başarılı ekonomilerinden bir tanesi son on yıl içerisinde. Enflasyon oranı yüzde 6. Orban döneminde sürekli büyümüş. Biz büyümüyoruz. Orada muhalefet şey başarılı bir iktidara karşı yarışıyordu. Buradan muhalefet başarısız bir iktidara karşı yarışıyor. Mesela Macaristan’da da mülteci meselesi konuşuluyor. Bizdekinin tersine muhalefet mültecilerin alınması gerektiğini söylüyor, iktidar karşı çıkıyordu. Böyle çok temel farklılıklar var yani. O yüzden oradaki sonucu burada da AKP kazanır diye yorumlamak doğru değil.

“Macaristan’da ekonomi bizdeki kadar kötü değil”

Konsensus Araştırma Şirketi Sahibi Murat Sarı da Macaristan’daki seçim sonucunun Türkiye’ye benzemeyeceğini iddia ederek, “Orada ekonomi bizdeki kadar kötü değil. Seçimlerin dinamikleri buradaki ile uyuşmuyor. Tek benzeyen yanı bir 6’lı ittifak var” ifadelerini kullandı. 

“Millet İttifakı’nın yol haritasında değişime yol açmaz”

“Macaristan sonuçları Millet İttifakı’nın lider arayışında değişime yol açar mı?” sorusunu Sarı, “Millet İttifakı’nın yol haritasında bir değişime yol açmaz. En uygun aday ittifakın hedefi özümsemiş olan adaydır. Zaten muhalefet ve iktidar oyları çok yakın. Gerisi HDP seçmenine ve seçimin gidişatına kalır” diye konuşarak yanıtladı. 

“Seçim dinamikleri çok farklı”

İstanbul Ekonomi Araştırma Şirketi Kurucusu Can Selçuki de Macaristan’daki sonucun Türkiye’ye etki etmeyeceğini öne sürdü. 

“Macaristan’ın ekonomik durumu ve seçim dinamikleriyle Türkiye’ninkiler çok farklı” diyen Selçuki, şunları kaydetti:

“Macaristan örneği kuşkusuz toplumun genel talebindeki değişimle beraber adayın kim olacağının da çok önemli olduğunu öne çıkartıyor ancak ben zaten Millet İttifakı’nın bunun bilincinde olduğunu değerlendiriyorum bu açıdan bakınca Ümit Özdağ’ın çıkışının bu tarz bir kaygıyla yapıldığı düşüncesinde değilim./  The Independentturkish/ Ali Kemal Erdem