Merkel’den Türkiye’ye teşekkürlü veda

Almanya Başbakanı Angela Merkel bugün İstanbul’a başbakan sıfatıyla son resmi ziyaretini düzenledi. Merkel, Tarabya’daki Huber Köşkü’nde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile bir araya geldi. İki lider görüşmenin akabindeki öğle yemeğinin ardından basın mensuplarının karşısına çıktı.

İlk konuşmayı yapan ev sahibi Cumhurbaşkanı Erdoğan, “16 senedir gerçekleştirdiğimiz görüşmelerde Sayın Merkel her zaman sağduyulu ve çözüm odaklı bir yaklaşım sergiledi. Görev süresi boyunca Avrupa Birliği’nin (AB) içinden geçtiği krizlerde liderliği belirleyici oldu. İkili ilişkilerimizde zaman zaman sıkıntılı dönemler yaşasak da bunları aşmayı ve iş birliğimizi çok daha ileriye taşımayı her zaman başardık” dedi.

Merkel ile diyaloğun bölgesel meselelere çözüm geliştirme konusunda da sürdüğünü ifade eden Erdoğan, Merkel’e Suriye krizinin çözümüne yönelik gösterdiği çabalardan dolayı teşekkür etti. 26 Eylül’de Almanya’da yapılan genel seçimlere de değinen Erdoğan, “Sayın Merkel’le yürüttüğmüz başarılı çalışmaların yeni hükümet döneminde de aynı şekilde devam etmesini temenni ediyorum” diye konuştu. Erdoğan, Merkel’e Türkiye’nin AB’ye tam üyelik sürecinde verdiği desteklerden ötürü de teşekkür etti.

Erdoğan konuşmasının devamında Türkiye’nin Almanya ile ticaret hacmini 50 milyar dolara çıkarma hedefi bulunduğunu hatırlatarak, “Almanya’daki Türk toplumu ilişkilerimizin en önemli sosyal yönünü oluşturuyor, ortak zenginliğimizi teşkil ediyor” dedi.

Merkel’den diyalog vurgusu

Almanya Başbakanı Merkel ise konuşmasında fikir ayrılıklarına karşın görev dönemi süresince Türkiye ile iyi ilişkiler kurulması için çaba gösterdiğini ifade etti. Almanya’ya işçi göçünün 60. yılı ve Türkiye’de yaşayan 3 milyonu aşkın Türk kökenliler gibi iki ülkeyi birbirine bağlayan çok fazla neden olduğunu hatırlatan Merkel, Covid-19 aşısını geliştiren Dr. Uğur Şahin ile Prof. Özlem Türeci’nin, göçmenlerin Almanya’ya katkısının son olumlu örneği olduğunu vurguladı.

Erdoğan ile görüşmesinde iki ülkeyi ilgilendiren konuların yanı sıra haklarındaki yurt dışına çıkma yasağı nedeniyle Türkiye’den ayrılamayan Alman vatandaşları ile insan hakları konusunun da gündeme geldiğini belirtti. Merkel, “Terörizm suçlamasının ne zaman geçerli olacağı konusunda farklı yaklaşımlarımız var” diye kouştu.

Türkiye-AB ilişkilerinin ve yasa dışı göçle mücadele konusunu da ele aldıklarını belirten Merkel, Türkiye’nin Suriyeli mülteciler konusunda “olağanüstü bir hizmette bulunduğunu” söyledi. Erdoğan ile görüşmelerinde Afganistan, Taliban ve Libya gibi konuların da gündeme geldiğini belirten Merkel, iki ülkenin karşı karşıya kaldığı sel ve orman yangınları gibi çevre felaketlerine de değindi. Paris İklim Anlaşması’nın onaylanmasından ötürü Türkiye’yi tebrik eden Merkel çevre dostu teknolojiler konusunda Almanya’nın Türkiye’ye desteğinin süreceğini vurguladı.

Almanya Başbakanı, “Aşılacak çok fazla zorluk var, ancak bu müzakere ve iletişim ile gerçekleşebileceğine inanıyorum. İnsan hakları, Kıbrıs sorunu gibi konulardaki görüş ayrılıklarını aşmak çok zor olsa da bazılarını çözmeyi başardık. 16 yıl hepsi için yeterli olmadı. Bu nedenle iş birliği ve kimi zaman yaşanan görüş ayrılıklarına karşın diyalog içinde kalma çabalarından dolayı teşekkür ederim” dedi.

Merkel: Başkanlık sistemi istemiyoruz

Basın mensuplarının sorularına da yanıt veren iki lider, Türkiye’de tutuklu Alman vatandaşları konusundaki soruda ise farklı yaklaşımlar sergiledi. Almanya Başbakanı Merkel bu konuda diyalog içinde kalmanın önemli olduğunu belirtirken Cumhurbaşkanı Erdoğan ise Türkiye’de yargının bağımsız olduğunu vurguladı. Erdoğan, “Türkiye’de yargı bağımsızdır. Yargının verdiği ya da vereceği karara benim bir cumhurbaşkanı olarak müdahale etmem söz konusu değildir” dedi.

İki lider, bir basın mensubunun geçen 16 yıl içinde birbirlerini nasıl değerlendirdikleri sorusuna da yanıt verdi. “Biz burada okuldaki gibi birbirimize not vermek için bulunmuyoruz, biz iş birliğimize önem atfettik” diyen Merkel, insan hakları ve bireysel özgürlükler konusunda eleştirilerde bulunduğunu ancak bakış açısı farklılıklarına karşın çözüm aramaya öncelik verdiğini belirtti. Merkel, iki ülkenin jeostratejik açıdan birbirine bağımlı olduğunu belirtti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ise “16 yıl kısa bir süreç değil… Bu süreç içerisinde birçok dünya liderleriyle bir arada çalıştık görüştük, Sayın Merkel özelikle Almanya’nın yönetiminde, idaresinde başarılı bir sürece imza attı. Bundan sonraki süreçte de özellikle belki koalisyon hükümetleri olmamış olsaydı Almanya-Türkiye ilişkileri çok farklı bir yere ulaştırabilirdi.. Koalisyon hükümetleri çalışmayı her zaman zorlaştırıyor. Bizim başkanlık sistemine geçmemizle biz bu koalisyonlardan kurtulduk ve yoğun bir çalışmanın içine girdik” diye konuştu. Merkel ise “Benim koalisyon ortaklarımla çalışmaktan mutsuz olduğum anlaşılmasın, Alman hükümetlerinin özelliği budur, biz başkanlık sistemi istemiyoruz…” dedi.

Almanya Başbakanı Merkel geçen sene partisi Hristiyan Demokrat Birlik’in (CDU) genel başkanlığını Kuzey-Ren Vestfalya Başbakanı Armin Laschet’e devretmiş ve bir daha başbakanlığa aday olmayacağını açıklamıştı. Almanya’da 26 Eylül’de yapılan genel seçimlerden zaferle çıkan Sosyal Demokrat Parti (SPD) olası koalisyon ortakları Yeşiller ve Hür Demokrat Parti (FDP) ile koalisyon ön görüşmeleri başlattı. Söz konusu üç partinin yakın bir tarihte koalisyon hükümeti kurmasına kesin gözüyle bakılıyor./DW Türkçe