Sokak köpeklerine “ötanazi” yolunu açan madde TBMM’den geçti

Sokak hayvanlarına yönelik düzenlemeler içeren Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin ilk beş maddesi TBMM Genel Kurulu tarafından kabul edildi. Toplam 17 maddeden oluşan kanun teklifinin Genel Kurul’daki ilk gün görüşmeleri yaklaşık 14 saat sürdü.

Muhalefet partilerinden milletvekillerinin kanun teklifinden çıkarılması için verdiği önergelerin reddedilmesinin ardından AKP ve MHP oylarıyla kabul edilen 5’inci maddede, sokak köpeklerine “ötanazi” yapılmasına imkân tanıyan düzenlemeye atıfta bulunuluyor.

Kanun teklifiyle ilgili TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu’nda gerçekleştirilen görüşmelerde, muhalefetin tepkisi üzeirne AKP tarafından teklifin 5’inci maddesine ilişkin verilen önergeyle “ötanazi” ibaresi tekliften çıkarılırken başka bir düzenlemeyle ötanazi yolu açık tutulmuştu. Veterinerlik Hizmetleri Bitki Sağlığı Gıda ve Yem Kanunu’nun 9’uncu maddesi’nin 3’üncü Fıkrası’nda yer alan hükümlerin uygulanmasının teklife eklenmesiyle “ötanazi” ifadesinin yerine şu uygulama hükümlerine atıfta bulunulmuş oldu:

“Hayvanlara ötanazi yapmak yasaktır. Ancak, hayvanlara acı ve ıstırap çektiren veya iyileşme durumu bulunmayan hastalık durumlarında, akut bulaşıcı bir hayvan hastalığının önlenmesi ya da eradikasyonu amacıyla veya insan sağlığı için risk oluşturan durumlarda, davranışları insan ve hayvanların hayatı ve sağlığı için tehlike teşkil eden ve olumsuz davranışları kontrol edilemeyen durumlarda, veteriner hekim tarafından ötanazi yapılmasına karar verilebilecek. Ötanazi işlemi veteriner hekim tarafından veya veteriner hekim gözetiminde yapılacak.”

Teklifin 4’üncü maddesinde yer alan “rehabilite edilenler” ifadesi de komisyon görüşmelerinde “rehabilite edilen köpekler” şeklinde değiştirilerek kedilerin kapsam dışına alınması sağlanmıştı.

Kanun teklifinin diğer maddelerinin görüşülmesine bugün devam edilecek. Bu kanun teklifine dair görüşmelerin tamamlanmasının ardından Meclis tatile girecek.

Ziyaretçi yasağı sürüyor
Meclis’e 26-29 Temmuz tarihleri arasında ziyaretçi yasağı uygulanıyor. Söz konusu yasak, yaşam hakkı savunucularının Meclis koridorlarında sloganlarla ve oturma eylemiyle teklifi protesto etmesine tepki gösteren Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın sert çıkışının ardından geldi. Erdoğan, “Birileri, muhalefet milletvekillerinin desteğiyle kalkıp geliyor, Meclis koridorlarını işgal ediyor, utanmadan sıkılmadan Meclis çatısı altında milletvekillerine ‘katil’ diye bağırabiliyor. Biz, bu densizliğe, bu edepsizliğe, bu şımarıklığa pabuç bırakacak, boyun eğecek bir grup değiliz. Biz, üç-beş marjinal karakterin çığırtkanlık yaparak, bağırarak, çağırarak Meclis’i çalışamaz hâle getirmesine eyvallah etmeyiz. Böyle bir edepsizliğin tekrar yaşanmaması için gerekli tedbirler çok daha sıkı bir şekilde mutlaka alınmalıdır” demişti.

Yüz binlerce sokak köpeğinin öldürülmesine imkân tanıyacak tartışmalı düzenlemeye hayvan hakları savunucularının yanı sıra çok sayıda sivil toplum kuruluşu ve muhalefet partileri de karşı çıkıyor.

Teklif, TBMM Genel Kurulu’nda da onaylandığı takdirde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın imzasına sunulacak.

Belediyelere getirilen yükümlülükler
Kanun teklifi yasalaşırsa büyükşehir belediyeleri, il belediyeleri ve nüfusu 25 bini aşan belediyeler, sahipsiz veya güçten düşmüş ya da tehlike arz eden hayvanların korunması ve sahiplendirilinceye kadar bakımının yapılması ile rehabilitasyonunun sağlanması amacıyla hayvan bakımevleri kuracak. Belirtilen hayvanlar, ilgili belediyeler tarafından hayvan bakımevine götürülecek. Hayvan bakımevi kurma zorunluluğu olmayan belediyeler ile il özel idareleri, sorumluluk alanındaki bu hayvanları en yakın hayvan bakımevine götürecek.

Belirtilen kaynağı ayırmayan belediye başkanı ve meclis üyeleri ile ayrılan kaynağı hayvan bakımevi kurmak, sahipsiz hayvanları toplamak, rehabilite etmek veya sahiplendirilinceye kadar bakmak için harcamayan veya bu kaynağı başka amaçlar için sarf eden belediye başkanı ve belediye yetkililerine 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası verilecek.

Söz konusu belediyeler 31 Aralık 2028’e kadar belirtilen hayvan bakımevlerini kurmakla ve mevcut bakımevlerinin koşullarını iyileştirmekle yükümlü olacak.

Belediyeler, bu tarihe dek hayvan bakımevleri kurmak, rehabilitasyon işlemlerini gerçekleştirmek ve sahipsiz hayvanlara sahiplendirilinceye kadar bakmak için kesinleşmiş en son bütçe gelirlerinin binde 5’i oranında kaynak ayıracak. Bu oran, büyükşehir belediyelerinde binde 3 olarak uygulanacak. Ayrılan ödenekler başka bir amaç için kullanılamayacak.

Kedi ve köpek sahipleriyse hayvanlarını en geç 31 Aralık 2025’e kadar dijital kimliklendirme yöntemleriyle kayıt altına aldırmak zorunda olacak.|DW