Türkiye AB’den en fazla atık ithal eden ülke

AB’den tüm atık ihracatının yarısından fazlası Türkiye’ye yapıldı. Verilere göre Türkiye Avrupa’dan en fazla hurda metal ithal ediyor.

Avrupa’dan Türkiye’ye yapılan atık ihracatı son 20 yılda yaklaşık üç kat arttı.

AB’nin ihracatında türlerine göre büyük ağırlığı hurda metal (demir ve çelik atıkları) oluşturdu.

Türkiye’nin hurda metal ithalatı artıyor

2021’de AB’nin yaptığı 19,5 milyon tonluk hurda metal ihracatı tüm atık ihracatının yüzde 59’uydu. AB’den ihraç edilen tüm hurda metalin yaklaşık üçte ikisini oluşturan 13,1 milyon tonluk bölümü Türkiye’ye gönderildi. Geri kalanın tamamına yakını, yani yaklaşık 5,5 milyon tonu ise İngiltere’ye gitti.

Sayılar Türkiye’nin metal atık ithalatında artış olduğunu gösteriyor. 2020’de AB ülkelerinden ihraç edilen yıllık 17,5 milyon ton hurda metalin yaklaşık 12 milyonunu Türkiye almıştı.

AB’den 2021’de 4,4 milyon ton da kağıt atık ihraç edildi. Kağıt atıkların 400 bin tonluk yüzde 10’unu oluşturan bölümü Türkiye’ye gönderildi.

Tüm atık ihracatının yüzde 13’ünü oluşturan kağıt atıkların ana destinasyonu Hindistan oldu. Kağıt atıkların 1,2 milyon tonu (yüzde 26) Hindistan’a, 900 bin tonu Endonezya’ya (yüzde 22) gönderildi.

AB’den birliğin dışındaki ülkelere atık ihracatı, 2004’ten bu yana yüzde 77 oranında artarak 33 milyon tona ulaştı. AB dışı ülkelerden gelen atık ithalatı da aynı dönemde yüzde 11 artarak 19,7 milyon tonu buldu.

Türkiye 2020’de de AB’nin en büyük atık alıcısı olmuştu. 2020’de yıllık 32,7 milyon tonu bulan atık ihracatının 13,7 milyon tonu Türkiye’ye gönderilmişti.

Güvenilirlik ve şeffaflık

Brüksel merkezli Avrupa Çelik Derneği (EUROFER) AB’nin hurda metallerini “daha düşük çevre, iklim, çalışma ve sosyal standartlara sahip üçüncü ülkelere ihraç etmesini” eleştiriyor.

Avrupa Komisyonu, bu sorunla ilgili Kasım 2021’de atık sevkiyatı düzenlemelerini yeniden ele alan bir teklif yayımladı.

EUROFER bu teklifin AB’nin atık yönetimi konusunda kendi sınırları içinde uyguladığı yüksek standartların atık ihraç ettiği ülkelerde sağlanması için yeterli olmadığını söylüyor.

Açıklamada “Atık ihracatçılarının denetim yapma zorunluluğu, teklifin en yenilikçi kısmı. Ancak bunun başarısı denetimlerin nasıl gerçekleştirileceğine bağlı. Bu nedenle güvenilirliği ve şeffaflığı sağlamak için etkili ve güvenilir bir prosedüre ihtiyaç var,” deniliyor.

EUROFER de Avrupa’dan ihraç edilen hurda metalin 2021’de en büyük alıcısının Türkiye olduğunu vurguluyor.

Derneğin Direktörü Axel Eggert “Neden bazı ülkelere sadece OECD üyesi oldukları için hak etmedikleri ayrıcalıklar tanınıyor?” diye soruyor.

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın 2021’de yayımladığı Demir Çelik Sektör Raporu’na göre sektör, 2020’de hammadde olarak kullandığı demir cevherinin yaklaşık yüzde 60’ını, hurdanın yüzde 70’ini ve koklaşabilir taşkömürünün yüzde 90’ını ithal ediyor.

Bu durum sektörün dış ticaret açığı vermesine neden oluyor. Sektördeki en fazla dış ticaret açığına 6,3 milyar dolarla çelik hurda ithalatı neden oluyor.

Raporda Türkiye’nin 2020’de toplam 22,5 milyon ton hurda metal (demir ve çelik) ithal ettiği belirtiliyor.