‘Dünyanın en yaşanabilir’ şehri seçilen Viyana’nın sırrı ne?

Avusturya’nın başkenti istikrar, sağlık, kültür ve çevre, eğitim ve altyapı alanlarında üst sıralarda yer alıyor.

Bir cazibe merkezi olan Avusturya’nın başkenti Viyana’nın turistler arasındaki popülaritesi giderek artırıyor.

2023 yılında 17 milyondan fazla ziyaretçinin gelmesiyle Viyana, neredeyse pandemi öncesi seviyelere ulaştı.

Metropolitan alanı içinde yaşayan iki milyondan fazla kişi için Viyana, uygun fiyatlar, sağlık ve eğitime erişim, nispeten düşük kiralar ve yeşil alanlarıyla dikkat çekiyor.

Bu nedenle İngiliz yayın kuruluşu The Economist’in kardeş kuruluşu Economist Intelligence Unit (EIU) tarafından her yıl hazırlanan endekse göre Viyana, üst üste üçüncü kez “dünyanın en yaşanabilir” kenti seçildi.

Euronews’in haberine göre, incelenen 173 şehir arasında ilk üç sırada Avrupa şehirleri yer aldı. Danimarka’nın başkenti Kopenhag ikinci olurken, İsviçre’nin Zürih kenti ise üçüncü sırada yer aldı.

Viyana’yı bu kadar yaşanabilir kılan nedir?

Viyana sadece EIU’nun sıralamasında değil, Mercer’in yaşam kalitesi endeksinde de 2023 itibarıyla son 10 yıldır birinci sırada yer alıyor.

Şehir ayrıca 2023’te Avrupa’nın demokrasi başkenti seçildi ve Monocle Dergisi’nin yaşam kalitesi anketinde ikinci sırada yer aldı.

Viyana Turizm Kurulu sözcüsü Nikolaus Graser Euronews’e yaptığı açıklamada, “Mercer ya da Economist Intelligence Unit tarafından yapılan anketlerden bahsedecek olursak, bunlar bir şehirdeki yeşil alanların mevcudiyeti, ulaşım ya da genel olarak altyapı gibi faktörleri çok kapsamlı bir şekilde inceliyor,” dedi.

Graser, “Bence Viyana gerçekten de pek çok kriteri karşılıyor ve burada yaşayan biri olarak Viyana çok yaşanabilir bir şehir, çok iyi işliyor,” dedi.

Viyana’nın Avrupa’nın güneyi ile kuzeyinin bir sentezi olduğunu söyleyen Graser, “Viyana kuzey Avrupa verimliliği ile güney Avrupa yaşam tarzını mükemmel bir şekilde birleştiriyor ve bu da yüksek derecede keyif almayı içeriyor, şehirde ne yapabileceğinizden çok ne yapmak istediğiniz önemli,” diye konuştu.

Sıralama nasıl yapılıyor?

EIU, “yaşanabilirliği” sıfırdan 100’e kadar olan bir derecelendirme sistemiyle, “istikrar, sağlık, kültür ve çevre, eğitim ve altyapı” olarak beş kategorinin her birinde 30 faktöre bakarak değerlendiriyor.

Her bir faktör “kabul edilebilir, tahammül edilebilir, rahatsız edici, istenmeyen veya tahammül edilemez” seçenekleri arasında tanımlanıyor.

Derlenen puanlardan ağırlıklı nihai puan elde edililiyor.

1 “katlanılmaz”, 100 ise “ideal” olarak kabul ediliyor. Yaşanabilirlik derecelendirmesi için, hem genel bir puan hem de her bir kategori için ayrı bir puan olarak veriliyor.

Uygun fiyatlı konutlar

Londra, Paris ve Berlin ile karşılaştırıldığında Viyana, kira fiyatlarının son on yılda nispeten sabit kaldığı, ancak yine de zaman içinde arttığı birkaç yerden biri olarak öne çıkıyor.

Küresel kiralama platformu HousingAnywhere’e göre faturalar dahil ortalama kira, mobilyalı özel bir oda için 570 euro (21.400 TL), mobilyalı bir stüdyo daire için 929 euro (35.000 TL) olup vergiler hariç ortalama maaş yıllık 34.188 euro (1 milyon 285 bin TL), (aylık 2.849 euro/ 107.000 TL) civarında yer alıyor.

Viyana şehri, Avrupa’daki en fazla ev sahiplerinin bulunduğu şehirlerden biri. Belediyeye ait 220.000 daire ve 200.000 kooperatif dairesi bulunuyor.

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Politika Geliştirme ve Araştırma Ofisi’ne göre, kiraların şehir yönetimi tarafından düzenleniyor olması sayesinde hiçbir sakin sosyal konutlarda yaşarken hane halkı gelirinin yüzde 20 ila 25’inden fazlasını kiraya ödemiyor.

Şehir aynı zamanda düşük suç oranlarına sahip olup, 2024 Küresel Barış Endeksi’nde İsviçre ve Yeni Zelanda’nın önünde üçüncü sırada yer alıyor.

Toplu taşıma ve yeşil alanlar

Belediye Başkanı Michael Ludwig’e göre Viyana’nın istikrarlı bir şekilde yaşanabilir bir şehir olarak sıralanması, iyi işlediğini, en üstte sağlam politika kararlarına sahip olduğunu ve geleceğe hazır olduğunu gösteriyor.

Ludwig, “Kentimizdeki herkes yüksek yaşam kalitesinden, istikrardan ve güvenilir altyapıdan faydalanıyor. Bu başarılar, her gün bu kent için çalışan herkesin başarısıdır,” dedi.

Resmi şehir istatistiklerine göre Viyana’nın yaklaşık yüzde 50’si parklar ve ormanlık alanlar da dahil olmak üzere yeşil alanlardan oluşuyor.

Üzüm bağlarının çoğu, şehri çevreleyen tepelerde yetişiyor ve hepsine yoğun olarak kullanılan toplu taşıma araçlarıyla ulaşılabiliyor. Şehir sakinlerinin sadece üçte biri araba kullanıyor.

Şehrin toplu taşıma operatörü Wiener Linien’e göre, her gün 2,6 milyon kişi toplu taşıma sistemini kullanıyor ve 100’den fazla metro istasyonu şehrin dört bir yanına dağılmış durumda.

Avusturya Seyahat Portalı’nın belirttiğine göre, insanların yüzde 73’ü işe toplu taşıma ile giderken, yüzde 44’ü yürüyor, yüzde 13’ü bisiklete biniyor. Sadece insanların yüzde 33’ü işe giderken araba kullanıyor.

Şehir sınırları içerisinde 800 çiftlik bulunuyor ve Belediye Park ve Bahçeler Müdürlüğü’nün yetki alanında bulunan yaklaşık yarım milyon ağaç, şehir sakinleri için doğaya erişimi son derece kolaylaştırıyor.

Tuna Nehri kıyıları arasında 21 km’lik insan yapımı bir ada olan Tuna Adası kentin belki de en büyük yeşil alanı olarak görülüyor.

Başlangıçta şehirdeki su baskınlarını önlemek için inşa edilen ada, günümüzde araçla ulaşılamayan, su sporlarının ve partilerin yapıldığı bir yer olarak işlev görüyor ve adaya doğrudan metro ile ulaşılabiliyor.

Euronews’e konuşan Graser, “Eğer su sporlarıyla ilgileniyorsanız Tuna Adası’nın yanında rüzgâr sörfü yapabilir, dağ bisikleti ve yürüyüş parkurlarına gidebilirsiniz. Ve tüm bunlar dünya standartlarında kültür ve mutfak lezzetlerine 20 dakika mesafede ve bence bu, yaşanacak bir yer için mükemmel bir kombinasyon,” diye konuştu.